Είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) χρήσιμη Πληροφορία;

Είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (BMI) χρήσιμη Πληροφορία;
Photo by Kenny Eliason / Unsplash

Για αρχή τι είναι ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ); Ο συγκεκριμένος όρος μετρά το ύψος μας σε σχέση με το βάρος μας και ένας υγιής ΔΜΣ κυμαίνεται από τιμές ύψους 18.5 έως και 24.9. Σε αντίθεση με την κοινή γνώμη, ο δείκτης μάζας σώματος δεν είναι αχρείαστη πληροφορία, ωστόσο πράγματι, υπάρχουν και καλύτεροι δείκτες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να δούμε σε τι επίπεδο βρίσκεται η υγεία μας.


Πως να μετρήσεις τον Δείκτη Μάζας Σώματος σου και σε τι αναλογεί:

Ο δείκτης μάζας σώματος υπολογίζεται πολύ εύκολα με τον συγκεκριμένο τύπο: ΔΜΣ= Βάρος / Ύψος στο τετράγωνο


Τότε γιατί δεν είναι μία αχρείαστη πληροφορία;

Όπως είδαμε και παραπάνω, είναι πολύ εύκολο να μετρηθεί, ωστόσο δεν μπορεί να μας πει αρκετά όταν χρησιμοποιείται για μεμονωμένα άτομα. Αυτό συμβαίνει γιατί ο Δείκτης μάζας Σώματος (BMI) δεν μετράει σημαντικούς παράγοντες της υγείας μας όπως, την οστική μας πυκνότητα, τη μυϊκή μας μάζα ή την κατανομή του λίπους στο σώμα μας. Άρα κάποιος με περισσότερη μυϊκή μάζα από το μέσο άνθρωπο κάλλιστα θα μπορούσε να θεωρείται ''υπέρβαρος'' σύμφωνα με τον BMI του, πράγμα που δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα.

Επομένως, είναι λογικό να αναρωτιέται κανείς, τότε σε τι χρησιμεύει; Λοιπόν, πράγματι ενώ δεν μπορεί να μας πει αρκετά για μεμονωμένες καταστάσεις, μπορεί να μας δώσει μία χρήσιμη οπτική όταν αναφερόμαστε σε επίπεδα υγείας ολόκληρων πληθυσμών. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα η μέση τιμή για τους άνδρες είναι 26.5 και για τις γυναίκες 26. Στην Αμερική (μία χώρα με τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας) η μέση τιμή για τους άνδρες είναι 29.1 και 29.6 για τις γυναίκες. Από την άλλη πλευρά, στην Ιαπωνία (μία από τις πιο υγιείς χώρες) η μέση τιμή για τους άνδρες είναι το 23.7 και για τις γυναίκες 22.7. Άρα βλέπουμε ότι μπορούμε να πάρουμε χρήσιμα δεδομένα για μεγαλύτερες πληθυσμιακές ομάδες.


Φαίνεται όμως ότι υπάρχει κάποιο καλύτερο εργαλείο για την ίδια εκτίμηση

Όπως αναφέραμε και στην εισαγωγή, υπάρχουν καλύτεροι δείκτες για την εκτίμηση της υγείας τόσο σε μεμονωμένα άτομα όσο και σε ολόκληρους πληθυσμούς και το καλό της υπόθεσης είναι ότι έχουν την ίδια ευκολία στην μέτρηση τους.

Το λεγόμενο waist to hip ratio (WHR) ή αλλιώς η αναλογία μέσης προς γοφούς είναι μία μέτρηση του πως κατανέμεται το λίπος στο σώμα μας.

Για να το υπολογίσουμε, αρκεί να διαιρέσουμε την μέτρηση της μέσης μας σε εκατοστά (στο πιο στενό σημείο) με τα εκατοστά της περιμέτρου των γοφών μας (στο πιο φαρδύ σημείο). Το μόνο που χρειάζεσαι είναι μία μεζούρα.

Τιμές οδηγοί

  • Για τους άνδρες εάν το WHR > 0,90 = αυξημένος κίνδυνος
  • Για γυναίκες εάν το WHR > 0,85 = αυξημένος κίνδυνος
  • Οτιδήποτε κάτω από αυτά θεωρείται φυσιολογικό

Η συγκεκριμένη μέτρηση όχι μόνο προβλέπει καλύτερα τα αποτελέσματα υγείας συγκριτικά με το BMI, αλλά συσχετίζεται γενικότερα με τη θνησιμότητα (όσο υψηλότερο νούμερο έχει κανείς) ανεξαρτήτως με τον δείκτη μάζας σώματος. Κάτι που σημαίνει ότι θα ήταν προτιμότερο να έχεις υψηλότερο ΔΜΣ και χαμηλότερο WHR από το να ισχύει το ανάποδο.


Επίλογος

Σε αυτό το σημείο καλό θα ήταν να αναφέρουμε ότι όπως και η μέτρηση του ΔΜΣ δεν είναι ''τέλεια'' σε απόλυτες τιμές για κάθε περίπτωση, το ίδιο πράγμα ισχύει και για την μέτρηση του WHR. Ωστόσο είναι δύο πολύ καλά εργαλεία-μετρήσεις που μπορείς να χρησιμοποιείς τόσο για την εκτίμηση της δικής σου υγείας όσο και μεγαλύτερων ομάδων-πληθυσμών.


📚 Βιβλιογραφικές Αναφορές (PMID):

  1. 18514990
  2. 37792387